Welke Houtskool voor je BBQ?
Iedere BBQ’er heeft houtskool nodig. Vandaar de vraag ‘Welke Houtskool voor je BBQ?‘ Er zijn ook zo veel verschillende soorten. In onderstaande BBQ BLOG proberen we antwoord te geven op de meest gestelde vragen over houtskool.
Wat is houtskool?
Houtskool is een product dat ontstaat door de verbranding van hout of andere organische materialen bij hoge temperaturen in een zuurstofarme omgeving. Dit proces, pyrolyse genoemd, verwijdert water en vluchtige stoffen, waardoor een koolstofrijk residu overblijft. Het koolstofpercentage is heel belangrijk. Hoe hoger dit is, des te puurder is je houtskool en zoveel zuiverder is de verbranding. Houtskool met een laag koolstofpercentage zorgt vaak voor een petroleumachtige geur. Dit komt doordat het hout vaak te jong is en een slechte verwerking tot houtskool heeft gehad. In het ergste geval wordt dit ook nog eens bewerkt met brandbare chemische stoffen om het alsnog goed te laten branden. Deze chemische smaken zullen een slechte smaak geven aan je product op de BBQ. Vermijd deze houtskool!
Productie van houtskool
Het productieproces van houtskool omvat de volgende stappen:
- Selectie van hout: Vaak wordt hardhout gebruikt vanwege de hogere dichtheid en energiewaarde.
- Verkolen: Het hout wordt verhit in een afgesloten omgeving (traditioneel in een houtskoolmijn of moderne ovens) zonder voldoende zuurstof om volledige verbranding te veroorzaken.
- Afkoelen: Na het verkolen wordt het hout afgekoeld, vaak afgedekt om blootstelling aan zuurstof te beperken en spontane verbranding te voorkomen.
Hoe herken je een goede houtskool?
Een houtskool van goede kwaliteit is makkelijk te herkennen. Deze bestaat uit een goede ‘sortering’. Dus voldoende grote en kleine stukken. De verschillende maten zorgen ervoor dat er genoeg ‘airflow’ is tussen de stukken houtskool waardoor je een betere verbranding krijgt. Houtskool met allemaal kleine stukjes creëren te weinig luchtgangen en dus ook zuurstof waardoor je een slechte of geen verbranding krijgt. Vermijd dus ook de zakken houtskool die in de winkel onder op de pellet liggen. Die zullen door het gewicht van de zakken die erop hebben gelegen veel gruis bevatten.
Wat is het verschil tussen houtskool en briketten?
Voor veel mensen is niet duidelijk wat nou het verschil is tussen houtskool en briketten. De experts zweren bij houtskool. Maar waarom? En welke houtskool kies ik dan? Houtskool is verhit hout waarbij de vluchtige bestandsdelen uit het hout worden verwijderd. Het hout wordt verbrand maar door de luchttoevoer te beperken verbrand het niet volledig. Je houdt dus droge stukken verkoold hout over die prima geschikt zijn voor de BBQ.
Briketten worden gemaakt van de resten bij de productie van houtskool. Deze resten worden fijngemalen tot poeder waarna ze met een bindmiddel tot blokjes worden geperst. Tegenwoordig zijn er ook kokosbriketten die gemaakt worden van geperste schillen van kokosnoten.
Houtskool of briketten op de BBQ?
In dit verhaal gaan we ervan uit dat je het maximale BBQ resultaat wil behalen en waarschijnlijk een kamado gebruikt, of minimaal een andere barbecue met een deksel. Het gebruik van briketten in je kamado is dan (bijna) vloeken omdat er veel as ontstaat en deze as al snel de goede doorstroming van lucht langs de houtskool in je kamado zal belemmeren. Je merkt direct dat je kamado in temperatuur gaat dalen en niet op gang blijft. In je kamado dus geen briketten gebruiken!
Eigenschappen van een kamado die belangrijk zijn voor je houtskool keuze
Een kamado heeft als mooie eigenschap dat je de temperatuur van je BBQ goed kan regelen. Bij een kamado stroomt de zuurstofrijke lucht van onder naar boven. Onderin de kamado tref je altijd een gietijzeren schaal aan met gaatjes of een rooster waarop de houtskool komt te liggen. Nog handiger is het om te werken met een houtskool mandje. Om de temperatuur te kunnen regelen van je kamado speel je met de luchttoevoer. Het schuifje onder wat meer open. Het schuifje bij het deksel wat meer dicht. Dit werkt alleen als de lucht goed langs de houtskool in je kamado kan stromen. Als je goedkope huis, tuin, en keuken houtskool gebruikt dan gaat het waarschijnlijk niet lukken. Wat je nodig hebt is houtskool van goede kwaliteit. Kwaliteit begint allereerst met houtskool van behoorlijke grootte. Gruis verstoort de ‘airflow’. Werk dus niet met te veel kleine stukjes. Vooral niet onder in je kamado.
Welke type houtskool zijn?
Er zijn 2 types houtskool. Houtskool van hardhout en houtskool van zacht of licht hout. Ze hebben beiden hun voor- en nadelen. Graag leggen we het verschil aan je uit.
Zachte houtskool
Houtsoorten zoals Acacia of black wattle, berk, eik, beuk,… zijn zachte houtskolen die gemakkelijk aangaan maar ook minder lang branden. Ze zijn ideaal voor startende BBQ’ers. Doordat ze gemakkelijker aangaan is het fijn om mee te werken en kan je er afhankelijk van je type BBQ vaak lang mee grillen. Zachte houtsoorten zijn geschikt voor elk type BBQ en geven een neutrale rookgeur aan je producten. Uiteraard geeft elke soort en merk een iets andere smaak en ervaring. Experimenteer daarom zelf om te ervaren welke het beste past bij wat jij lekker vindt.
Harde houtskool
Houtskoolsoorten zoals, eucalyptus, marabu, witte steeneik of Querbracho Blanco,… zijn harde houtskolen . Ze gaan iets minder gemakkelijk aan, branden veel langer en zijn moeilijker om op temperatuur te houden. Ze zijn ideaal voor lange BBQ sessies zoals low & slow bereidingen of het werken op hoge temperatuur, zoals het bereiden van veel pizza’s. Je kan ook altijd een zachte houtsoort mengen met een harde om zo de goede eigenschappen van beide te kunnen ervaren. Toch raden we beginnende BBQ’ers aan om eerst te starten met een zachte soort. Als je deze onder de knie hebt, experimenteer er dan gerust op los. Harde houtsoorten zijn geschikt voor elk type BBQ met uitzondering van de binchotan (super harde Japanse houtskool). Ook hier geeft elke soort een iets andere smaak en ervaring. Experimenteer daarom zelf om te ervaren welke het beste past bij wat jij lekker vindt.
Hoe steek je houtskool het beste aan?
Laat je nooit verleiden tot het gebruik van brandolie of andere chemische middelen. Vermijd dus ook de (veelal witte) chemische aanmaakblokjes. Maak altijd gebruik van natuurlijke aanmakers zoals wokkels of geperste karton. Deze zijn behandeld met natuurlijke was, zijn geur en smaakloos en branden lang genoeg om elk type BBQ aan te maken. Het gebruiken van een looftlighter kan natuurlijk ook. Nadeel is wel dat je een stopcontact in de buurt moet hebben, dat je erbij moet blijven staan en dat de houtskool soms gaat vonken en je brandgaatjes in je kleding kan krijgen.
Milieuoverwegingen
Het is belangrijk om houtskool te kopen die op een duurzame manier is geproduceerd. Let daarom bij het kopen op:
- Dat er gebruik is gemaakt van duurzame houtbronnen.
- Verbeterde verbrandingstechnieken: Verminderen de uitstoot en verhogen de efficiëntie.
- Certificering: Bijvoorbeeld door FSC (Forest Stewardship Council) gecertificeerd hout.
Hoe bewaar je het beste je houtskool?
Het antwoord is eenvoudig; bewaar houtskool droog! Direct na het maken van houtskool is al het water verdwenen. De houtskool bevat op dat moment geen vocht meer. Al snel zal, door in de lucht aanwezige waterstof, het vochtgehalte van je houtskool weer toenemen. Bewaar je houtskool op een plek met een hoge vochtigheidsgraad dan krijgt de houtskool een hoger vochtgehalte. Je raadt het waarschijnlijk al. Hoe hoger het vochtigheidsgehalte van de houtkool, des te lastiger het is om deze aan te krijgen. Het duurt dan ook langer voordat de houtskool mooi smeult. Uiteindelijk wordt door de hitte de houtskool weer drooggestookt. Maar je hebt dan wel meer “rook” ontwikkeling en je moet langer geduld hebben. Mijn advies is dan ook om houtskool altijd op een droge plaats te bewaren. Omdat je houtskool vaak in je schuur zal staan is ons advies de zak houtskool in een grote plastic ton te doen. Liefst met zak, zodat je altijd kan zien wat voor houtskool het is.
Het kopen van houtskool
Houtskool is op veel plaatsen te koop. Het gevaar bij het online bestellen is dat er wordt gegooid met de veelal zware dozen, waardoor er veel houtskool breekt en er veel gruis in de zak zal zitten. Koop houtskool dus in de BBQ shop, bijvoorbeeld die van het Outdoor Cooking Experience Center. Zie ons AANBOD.
Hier wil ik meer over weten!
Wil je meer weten over dit onderwerp en nog heel veel meer BBQ gerelateerde onderwerpen? Wordt dan lid van onze Outdoor Cooking Experience Center Community. Lees meer over de verschillende type memberships en alle beschikbare content op onze HOMEPAGE.
Ook is het mogelijk om één van onze ruim 20 verschillende BBQ workshops te bezoeken. Een overzicht van alle BBQ workshops vind je op de WEBSITE van ons Outdoor Cooking Experience Center.
