Alles wat je moet weten over PALING
Twee maal per jaar staat onze VIS ROKEN workshop op de planning. Het roken van paling is daar een belangrijk onderdeel van. Paling is een populaire vis, vooral in Nederland en België. In deze BBQ BLOG staan we graag stil bij de paling en delen we graag de meest interessante feiten over paling, zijn biologie, leefomgeving, culturele betekenis en culinaire toepassingen.
Biologie en Soorten
Paling behoort tot de familie van beenvissen, specifiek de Anguillidae familie. De meest bekende soorten paling zijn:
- Europese paling (Anguilla anguilla): Deze soort komt veel voor in Europese wateren en is de bekendste palingsoort in Nederland en België.
- Amerikaanse paling (Anguilla rostrata): Leeft in de wateren van Noord-Amerika.
- Japanse paling (Anguilla japonica): Deze soort komt voor in Azië en is belangrijk in de Japanse keuken.
De paling staat bekend om zijn lange, slangachtige lichaam zonder schubben. Paling kan tot wel een meter lang worden en leeft meestal tussen de 10 en 20 jaar, hoewel er ook exemplaren zijn die ouder kunnen worden.
Levenscyclus
Een van de meest fascinerende aspecten van de paling is zijn levenscyclus. Paling begint zijn leven in de Sargassozee, een gebied in de Atlantische Oceaan nabij Bermuda. De larven van de paling (leptocephalus) drijven naar de Europese kusten, een tocht van duizenden kilometers, die wel drie jaar kan duren.
- Glasaal: Als ze de kust bereiken, veranderen de larven in zogenaamde glasaal, doorzichtig en nog klein van formaat. Ze zwemmen rivieren in en groeien op in zoetwatermeren en rivieren.
- Gele paling: Naarmate ze ouder worden, krijgen ze een gele kleur en staan ze bekend als gele paling.
- Zilveren paling: Wanneer de paling volwassen is, begint hij aan zijn terugreis naar de Sargassozee om zich voort te planten. Ze worden dan zilveren paling genoemd. Na het paren sterven ze.
Bedreigde Diersoort
De Europese paling wordt beschouwd als een kritiek bedreigde diersoort. Overbevissing, veranderingen in de leefomgeving, vervuiling en de bouw van dammen en waterwerken (die de migratieroutes blokkeren) hebben allemaal bijgedragen aan de sterke afname van palingpopulaties. De paling staat op de rode lijst van bedreigde diersoorten van de IUCN.
Gekweekte Paling
Gekweekte paling speelt een belangrijke rol in de palingmarkt, vooral gezien de afnemende wilde palingpopulaties en de beschermde status van de Europese paling  (Anguilla anguilla). Palingkwekerijen bieden een alternatief voor de vangst van wilde paling en zijn gericht op het behouden van de soort door glasaal op te kweken en soms weer uit te zetten in het wild.
Kweekproces
Het kweken van paling is een complex proces vanwege de bijzondere levenscyclus van de vis. Het is nog steeds niet mogelijk om paling volledig in gevangenschap te laten voortplanten, wat betekent dat kwekerijen afhankelijk zijn van het vangen van glasaal (jonge paling) in het wild, die vervolgens verder worden gekweekt.
- Glasaalvangen: Glasaal wordt gevangen in kustgebieden, met name in de mondingen van rivieren, wanneer ze vanuit de oceaan naar zoetwater trekken. Deze glasaal wordt vervolgens naar kwekerijen gebracht, waar ze worden opgegroeid.
- Opkweek: In kwekerijen worden de glasalen gevoed en verzorgd totdat ze volwassen zijn, wat enkele jaren kan duren. De omstandigheden, zoals de watertemperatuur, zuurstofniveaus en voedselvoorziening, worden zorgvuldig gecontroleerd om optimale groei te bevorderen.
- Uitzetten van gekweekte paling: In sommige gevallen worden gekweekte paling (meestal in de fase van glasaal of juveniele paling) teruggezet in het wild om bij te dragen aan het herstel van de palingpopulaties. Dit gebeurt bijvoorbeeld in rivieren en meren in Europa waar paling vroeger veel voorkwam.
Voordelen van Gekweekte Paling
- Vermindering van druk op wilde populaties: Omdat wilde paling ernstig wordt bedreigd, kan het kweken van paling helpen om de druk van de visserij op wilde paling te verlagen. Door paling in kwekerijen op te laten groeien, kan de vraag naar paling worden vervuld zonder dat de wilde palingpopulatie verder achteruitgaat.
- Beheer en controle: In kwekerijen kunnen de omstandigheden voor de paling optimaal worden beheerd, wat betekent dat de vissen in goede gezondheid verkeren en efficiënter kunnen groeien dan in het wild.
- Conserveringsmaatregelen: Kwekerijen spelen een rol in het behoud van de soort door deel te nemen aan herstelprogramma’s waarbij gekweekte paling wordt uitgezet in het wild. Dit helpt bij het ondersteunen van de natuurlijke palingpopulaties.
Uitdagingen en Kritiek
Hoewel palingkwekerijen voordelen bieden, zijn er ook enkele uitdagingen en zorgen verbonden aan het kweken van paling:
- Afhankelijkheid van wilde glasaal: Aangezien paling nog steeds niet volledig in gevangenschap kan worden voortgeplant, zijn kwekerijen afhankelijk van het vangen van glasaal uit het wild. Dit betekent dat zelfs voor de kweekindustrie nog steeds wilde paling nodig is, wat druk op de wilde populaties houdt.
- Milieu-impact: Net als bij andere vormen van viskweek zijn er zorgen over de impact van kwekerijen op het milieu, zoals de uitstoot van afvalstoffen in het water, het gebruik van visvoer en mogelijke ziektes die kunnen overslaan op wilde vispopulaties.
- Voedselveiligheid en duurzaamheid: Hoewel kwekerijen beter kunnen controleren op vervuiling en ziekten, zijn er zorgen over de veiligheid en duurzaamheid van viskweek. Gekweekte paling heeft vaak een hoger vetgehalte, en sommige kwekerijen zijn niet altijd even duurzaam in hun bedrijfsvoering.
Duurzaamheidsinitiatieven
Er zijn verschillende initiatieven gericht op het verduurzamen van palingkwekerijen:
- Duurzaamheidskeurmerken: De Stichting Duurzame Palingsector Nederland (DUPAN) heeft een keurmerk ontwikkeld om kwekers te certificeren die op een verantwoorde en duurzame manier paling kweken. Dit keurmerk bevordert het behoud van de palingpopulaties en stimuleert het duurzaam gebruik van glasaal.
- Restocking (uitzetten van gekweekte paling): Een deel van de gekweekte paling wordt teruggezet in het wild om de palingpopulaties te ondersteunen. Dit maakt deel uit van Europese initiatieven voor palingbeheer.
- Onderzoek naar voortplanting in gevangenschap: Onderzoekers werken al jaren aan methoden om paling in gevangenschap te laten voortplanten. Dit zou een belangrijke doorbraak zijn om kwekerijen volledig onafhankelijk te maken van wilde paling. Hoewel er enige vooruitgang is geboekt, is er nog geen commerciële doorbraak.
Culinaire Toepassingen
Paling heeft een rijke culinaire traditie in veel landen. In Nederland en België wordt paling vaak gerookt, gebakken of gestoofd gegeten. Hier zijn enkele van de bekendste culinaire toepassingen:
- Gerookte paling: Dit is een van de meest populaire manieren om paling te eten in Nederland. De vis wordt eerst gezouten en vervolgens gerookt, wat hem een rijke en vette smaak geeft.
- Paling in het groen: Een Belgisch gerecht waarbij paling wordt geserveerd met een saus van groene kruiden, zoals peterselie, dragon en kervel.
- Paling gebakken of gestoofd: Paling kan ook eenvoudig worden gebakken of gestoofd en wordt vaak geserveerd met brood of in een stoofpotje.
Culturele Betekenis
Paling heeft een speciale plaats in de cultuur van Nederland. Het vissen op paling, met name in het IJsselmeer, heeft een lange geschiedenis. Vroeger was de palingvangst een belangrijke bron van inkomsten voor vissers in plaatsen zoals Volendam en Urk.
Er zijn ook jaarlijkse evenementen en festivals gewijd aan de paling, zoals de Palingrookwedstrijd en de Palingdag in sommige dorpen.
Gezondheid
Paling is rijk aan voedingsstoffen zoals:
- Omega-3 vetzuren: Goed voor het hart en de bloedvaten.
- Vitamine A en D: Belangrijk voor de gezondheid van de ogen en het immuunsysteem.
- Eiwitten: Voor spieropbouw en weefselherstel.
Hoewel paling een gezonde keuze kan zijn, bevat hij ook hogere niveaus van vet, en er is bezorgdheid over de mogelijke aanwezigheid van zware metalen en PCB’s (polychloorbifenylen) door watervervuiling, vooral bij wilde paling.
Duurzaamheidskwesties
Vanwege de sterke afname van de palingpopulaties wordt er hard gewerkt aan beschermingsprogramma’s. In veel delen van Europa worden palingkwekerijen beheerd om de natuurlijke populaties te ondersteunen. Ook worden er pogingen gedaan om de migratieroutes van de paling vrij te maken door bijvoorbeeld dammen en sluizen toegankelijker te maken voor vismigratie.
Samenvatting
Paling is een fascinerende vis met een bijzondere levenscyclus, een rijke culturele betekenis en culinaire waarde. Toch staan de palingpopulaties wereldwijd onder grote druk, en worden er maatregelen genomen om deze unieke diersoort te beschermen tegen uitsterven.
Hier wil ik meer over weten!
Wil je meer weten over dit onderwerp en nog heel veel meer BBQ gerelateerde onderwerpen? Wordt dan lid van onze Outdoor Cooking Experience Center Community. Lees meer over de verschillende type memberships en alle beschikbare content op onze HOMEPAGE.
Ook is het mogelijk om één van onze ruim 20 verschillende BBQ workshops te bezoeken. Een overzicht van alle BBQ workshops vind je op de WEBSITE van ons Outdoor Cooking Experience Center.